υποψήφιους μητροπολίτες.Εκείνη την περίοδο είχαν μείνει κενές τρεις μητροπόλεις: της Μεσσηνίας λόγω της εκλογής του Προκοπίου του Α΄ στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, τηςΚεφαλληνίας και των Πατρών. Ο τότε Υπουργός των Εκκλησιαστικών Ιωάννης Βαλασόπουλος μαζί με τον Υπουργό Δικαιοσύνης και γαμπρό του Δ. Βούλγαρη Βασίλειο Νικολόπουλο δωροδοκήθηκαν από τέσσερις υποψηφίους μητροπολίτες με υψηλά χρηματικά ποσά και άλλα δώρα (μετοχές, κοσμήματα), προκειμένου να πιέσουν την Ιερά Σύνοδο να τους εκλέξει στις χηρεύουσες μητροπόλεις. Η υπόθεση αυτή ήρθε στο φως πολύ γρήγορα, η συναλλαγή έγινε ευρύτερα γνωστή και ξέσπασε σκάνδαλο, παρά τα διαδικαστικά εμπόδια που έθεταν συνεχώς οι κατηγορούμενοι. Η επόμενη κυβέρνηση του πρωθυπουργού Χαριλάου Τρικούπη προώθησε τις ανακρίσεις για τη διαλεύκανση της υπόθεσης.
Η υπόθεση έλαβε μεγάλες διαστάσεις και συγκλόνισε την κοινή γνώμη, ενώ έγινε αφορμή για σκωπτικά σχόλια κατά της Εκκλησίας και για να κατηγορηθεί ο Αρχιεπίσκοπος εξαιτίας της στάσης του. Ο Εμμανουήλ Ροΐδης φέρεται να έγραψε: «Αν ουδέν άλλο προκύψει όφελος εκ της ανακρίσεως περί των επισκοπικών, η νεοελληνική γλώσσα θέλει τουλάχιστον πλουτισθή διά νέας λέξεως· εις τον μητροπολίτην δηλαδή θέλει προστεθεί και ο μιτροπωλητής».Η Βουλή τελικά παρέπεμψε με βάση τον νέο τότε «νόμο περί ευθύνης υπουργών» στις 22 Δεκεμβρίου 1875 τους δύο Υπουργούς μαζί με τους εν τω μεταξύ εκλεγέντες μητροπολίτες Κεφαλληνίας Σπυρίδωνα Κομποθέκρα, Πατρών και Ηλείας Αβέρκιο Λαμπίρη και Μεσσηνίας Στέφανο Αργυριάδη στοΥπουργοδικείο: τον Ι. Βαλασόπουλο με τις κατηγορίες της δωροδοκίας και της εκβίασης, τον Β. Νικολόπουλο με την κατηγορία της συναυτουργίας σε δωροδοκία και τους μητροπολίτες με την κατηγορία της σιμωνίας. Οι υπουργοί μάλιστα προφυλακίστηκαν.
Η δίκη ξεκίνησε στις 26 Ιανουαρίου 1876 και ολοκληρώθηκε δύο μήνες μετά, στις 31 Μαρτίου. Συνολικά κατέθεσαν 109 μάρτυρες. Κατά τη διάρκεια της δίκης, οι δύο αλληλοκατηγορούμενοι υπουργοί έφτασαν έως του σημείου να ανταλλάσσουν ύβρεις και τελικά να γρονθοκοπηθούν. Όλοι οι κατηγορούμενοι, πλην ενός, κρίθηκαν ένοχοι κατά το κατηγορητήριο και καταδικάστηκαν: ο Ι. Βαλασόπουλος σε ποινή φυλάκισης ενός έτους, τριετή στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων και στην καταβολή 56.200 δραχμών υπέρ του πτωχοκομείου, ο Νικολόπουλος σε φυλάκιση δέκα μηνών και οι μητροπολίτες σε πρόστιμο διπλάσιο από το ποσό που ο καθένας είχε καταβάλει ως δωροδοκία. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, ο επίσκοπος της Αργολίδας Τερζόπουλος είχε δώσει στον υπουργό Εκκλησιαστικών Βαλασόπουλο 42.000 δρχ για να εξασφαλίσει την έδρα του. Ο διευθυντής της Ιερατικής Σχολής Χαλκίδος Βαρθολομαίος Γεωργιάδης έδωσε 9.000 δρχ σε μεσάζοντα για να μιλήσει στον υπουργό. Ο επίσκοπος Κομποθέκρας έδωσε στο Βαλασόπουλο 10.000 δρχ για να πάρει την έδρα, άλλα για να υπογράψει το διάταγμα τού έδωσε άλλες 8.000 δρχ. Ένας από τους μητροπολίτες αντί για χρήματα είχε δώσει ένα ζευγάρι σκουλαρίκια και μια χρυσή καρφίτσα. Κάποιοι μητροπολίτες, μάλιστα, φυλακίστηκαν μέχρι να καταβάλουν τα ποσά που τους επιδικάστηκαν τα οποία έφταναν συνολικά τις 92.400 δρχ., μεγάλο ποσό για τα δεδομένα της εποχής.
Η απόφαση του δικαστηρίου διαβιβάστηκε στην Ιερά Σύνοδο για να επιληφθεί της υπόθεσης από την πλευρά του Εκκλησιαστικού Δικαίου. Η Σύνοδος αποφάσισε στις 19 Απριλίου 1876 ότι δεν θεωρούσε μεν τις πράξεις αυτές σιμωνία κατά τους Ιερούς Κανόνες, έθεσε όμως παρ' όλα αυτά τους μητροπολίτες σε τριετή αργία από κάθε ιεροπραξία. Ο τότε Βασιλικός Επίτροπος (όπως λέγονταν τότε ο Εισαγγελέας) στη Σύνοδο, χωρίς τη σύμπραξη του οποίου δεν μπορούσε να ληφθεί καμιά απόφαση) Νικόλαος Δαμαλάς, καθηγητής Θεολογίας, αρνήθηκε να υπογράψει την απόφαση.
Το Υπουργείο Εκκλησιαστικών όμως έθεσε εκ νέου το ζήτημα στην Ιερά Σύνοδο και ύστερα από ενάμιση χρόνο, στις 19 Οκτωβρίου 1877, συνήλθε η τελευταία εκ νέου και ανέθεσε στον Επίσκοπο Φωκίδος να προτρέψει εν ονόματί της τους τρεις Αρχιερείς να υποβάλουν τις παραιτήσεις τους. Τελικά, όπως δήλωσαν στα σχετικά τους κείμενα, «οικεία βουλήσει και προαιρέσει προς κατάπαυσιν των σκανδάλων μεταξύ της Εκκλησίας και της Πολιτείας» παραιτήθηκαν στις 18 Νοεμβρίου 1877. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΙΔΙΟ ΘΕΜΑ Ο Κώστας Μπογδανίδης
Μια απο τις μεγαλύτερες κρίσεις που βίωσε ποτέ η Εκκλησία μας ήταν το περιβόητο σκάνδαλο των «Σιμωνιακών» .Το 1875 προκάλεσε πολιτικό και θρησκευτικό «σεισμό». Τρεις επίσκοποι πιάστηκαν να δωροδοκούν με τεράστια για την εποχή ποσά δύο υπουργούς για να μεσολαβήσουν στην Ιερά Σύνοδο και να εξασφαλίσουν τις αρχιεπισκοπικές έδρες των! Και σε εκείνο το σκάνδαλο υπήρχαν ...Γιοσάκηδες (που μεσολαβούσαν ...), αλλά και επίορκοι δικαστές!
Τα «Σιμωνιακά» αποκαλύφθηκαν τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο 1875 όταν άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες και πληροφορίες για ορισμένους μητροπολίτες που πλήρωσαν πολιτικά πρόσωπα ώστε να τους βοηθήσουν να εξασφαλίσουν χηρεύουσες θέσεις. Η κυβέρνηση Βούλγαρη ωστόσο έκανε τα πάντα για να σκεπαστεί η υπόθεση και να μην προχωρήσει καμία ανακριτική διαδικασία. Και αυτό δεν έγινε τυχαία. Ένας εκ των υπόπτων για τη δωροδοκία εφέρετο ο υπουργός επί της Δικαιοσύνης Β.Νικολόπουλος ο οποίος ήταν γαμπρός του πρωθυπουργού! Ο άλλος εμπλεκόμενος ήταν ο υπουργός επί εκκλησιαστικών θεμάτων και δημόσιας διοίκησης Ι.Βαλασόπουλος.
Ακολούθησε ένα διάστημα ορισμένων εβδομάδων που η υπόθεση έδειχνε να 'κουκουλώνεται». Ώσπου στις 27 Απριλίου 1875 ο Βούλγαρης παραχωρεί τη θέση του στο νέο πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη. Ο οποίος και αμέσως διατάσσει να γίνει ανάκριση η οποία διαρκεί πολλούς μήνες και βγάζει απίστευτα πράγματα στη φόρα. Σύμφωνα με το ανακριτικό πόρισμα οι επίσκοποι Μεσσήνης Αργυριάδης, Πατρών Αβερκίου και Κεφαληνίας Κομποθέκρας έδωσαν χρήματα στους υπουργούς Εκκλησιαστικών και δικαιοσύνης για να μεσολαβήσουν ώστε να εξασφαλίσουν τις έδρες που χήρευαν. Μάλιστα προέκυψε ότι και άλλοι είχαν δώσει χρήματα, αλλά οι συγκεκριμένοι επίσκοποι κατάφεραν να πλειοδοτήσουν! Για παράδειγμα ο επίσκοπος Κεφαληνίας έδωσε 42000 δραχμές(εκπληκτικό ποσό για την εποχή),ενώ ένας άλλος ενδιαφερόμενος, ο διευθυντής της Ιερατικής Σχολής Χαλκίδος, Βαρθολομαίος Γεωργιάδης είχε δώσει μόλις 9 χιλιάρικα! Ο επίσκοπος Κομποθέκρας είχε δώσει 10 χιλιάρικα στον υπουργό και επιπλέον 8 χιλιάδες για να υπογράψει το προεδρικό Διάταγμα. Ήταν δε τόση η απληστία των δύο πολιτικών που όταν ένας μητροπολίτης δεν είχε χρήματα του έπαιρναν και αντικείμενα! Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός μητροπολίτη που κατέθεσε ότι έδωσε στον υπουργό ένα ζευγάρι ενώτια και μια χρυσή καρφίτσα!
Από την ανάκριση προέκυψαν και άλλα ονόματα: του ειρηνοδίκη Π.Οικονομόπουλου και των ιδιωτών Ν.Πετρή και Δ.Χαριτάκη που ήταν οι μεσολαβητές για να εισπράττονται τα χρήματα αφού κανονίζονται οι δουλειές.
Η δίκη
Μετά τις εκλογές και την επικράτηση Κουμουνδούρου η Βουλή στις 22 Δεκεμβρίου 1875 αφού προχώρησε σε ερμηνεία των διατάξεων του Συντάγματος παρέπεμψε τους υπουργούς στο ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο. Μαζί τους και τους μητροπολίτες, αλλά και τους ιδιώτες, όπως και τον ειρηνοδίκη. Πρόεδρος του Δικαστηρίου ήταν ο Δ.Βάλβης ως πρέοδρος του Αρείου Πάγου(γιος του πρωθυπουργού Ζηνόβιου Βάλβη και ο ίδιος για μικρό διάστημα πρωθυπουργός αργότερα) ενώ κατήγοροι βουλευτές ορίστηκαν οι Κωνσταντίνος Λοβάρδος και Τιμολέων Φιλήμων.
Η δίκη άρχισε στις 26 Ιανουαρίου του 1876 και διήρκεσε ως τις 31 Μαρτίου. Η ακροαματική διαδικασία ήταν τόσο ενδιαφέρουσα που κάθε μέρα η αίθουσα(της παλιάς Βουλής) ήταν γεμάτη από κόσμο. Άλλωστε είχαν να ακούσουν και να δουν πολλά. Μέχρι και ξύλο μεταξύ τους έπαιξαν οι κατηγορούμενοι, ο ένας για να γλιτώσει τα έριχνε στον άλλο.
Οι αποφάσεις ήταν καταδικαστικές για όλους. Ο Βαλασόπουλος ως έχω την ευθύνη υπουργός καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλακή και στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων. Ο Νικολόπουλος σε δέκα μήνες. Οι μητροπολίτες υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν στο ελληνικό δημόσιο το διπλάσιο του ποσού που είχαν δώσει στους υπουργούς, ήτοι 92.000 δραχμές! Και επειδή δεν είχαν να τα πληρώσουν φυλακίστηκαν!
Η καταδίκη αυτή συγκλόνισε τον πολιτικό κόσμο. Συντάραξε την Εκκλησία. Ήταν η πολιτική ταφόπλακα και για τον Βούλγαρη που έτσι κι αλλιώς είχε την χειρότερη φήμη. Αλλά η φυλάκιστη του γαμπρού του ξεπερνούσε τα όρια.
Ο νόμος
Τα «σιμωνιακά» ήταν η αφορμή για να θεσπιστεί αργότερα ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, το 1877. Για να είμαστε δίκαιοι και ιστορικά ακριβείς το σκάνδαλο αυτό εντάσσεται σε μια περίοδο έντονης πολιτικής αστάθειας καθώς η νέα όξυνση του Aνατολικού Zητήματος θα επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις και στο εσωτερικό της χώρας. «H σύσταση εθνικών εταιρειών ως απάντηση στην εμφάνιση του κινήματος του πανσλαβισμού, η έκταση της στρατιωτικής προετοιμασίας, οι νέες επαναστάσεις σε Ήπειρο, Θεσσαλία, Mακεδονία και Kρήτη και οι χρονοβόρες διαπραγματεύσεις σχετικά με τους όρους (π.χ. σύνορα) προσάρτησης της Θεσσαλίας στο ελληνικό βασίλειο θα αποτελέσουν συχνά αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης και διαμάχης σε αυτά τα πρώτα χρόνια κυβερνήσεων κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας». Ο Τρικούπης αναλαμβάνει να οδηγήσει την χώρα σε εκλογές και επί της ουσίας μένει για λίγο καιρό πρωθυπουργός
Tην περίοδο αυτή πρωταγωνιστής στην πολιτική ζωή της χώρας είναι αναμφισβήτητα ο Aλ. Kουμουνδούρος, νικητής των εκλογών του 1875. Έως τις εκλογές του 1881 που σήμαναν και το τέλος της πολιτικής του σταδιοδρομίας, αναδείχθηκε έξι φορές πρωθυπουργός κυβερνώντας συνολικά για περισσότερο από τέσσερα χρόνια. Tην ίδια περίοδο ως βασικός του αντίπαλος αναδεικνύεται ο X. Tρικούπης, ένας δυναμικός πολιτικός που προς το τέλος της δεκαετίας του 1870 συσπειρώνει σταδιακά γύρω από το κόμμα του, το λεγόμενο Nεωτερικό, τις διάσπαρτες αντιπολιτευόμενες τον Aλ. Kουμουνδούρο πολιτικές δυνάμεις. O Χ. Τρικούπης φαίνεται ότι πέρα από την εκτίμηση του Γεωργίου διέθετε και την υποστήριξη των ανερχόμενων κοινωνικών δυνάμεων που δραστηριοποιούνταν στο πεδίο της οικονομίας και πριμοδοτούσαν την αναδιάρθρωση του πολιτικού πεδίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου