Οι τελικές ρυθμίσεις

Από έξι μήνες έως και πέντε χρόνια αυξάνονται τα έτη δουλειάς, σύμφωνα με τις τελικές προτάσεις προς την τρόικα, ενώ σκληρές αναμένεται να είναι οι διαπραγμα-τεύσεις στο μέτωπο της αναπλήρωσης των συντάξεων. Τι αλλάζει για γυναίκες και βαρέα-ανθυγιεινά

Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν στα μέσα Ιουνίου και μέχρι τότε η διαπραγμάτευση αναμένεται να είναι σκληρή, καθώς οι προτάσεις της τρόικας οδηγούν σε ποσοστό αναπλήρωσης 48%. Ο υπουργός Εργασίας Ανδρέας Λοβέρδος και ο υφυπουργός Γιώργος Κουτρουμάνης έχουν καταστήσει σαφές πως το θέμα των συντάξεων αποτελεί «κόκκινη γραμμή» και διεκδικούν μέσο ποσοστό αναπλήρωσης 64% για την κύρια σύνταξη.

Οσον αφορά το «καυτό» θέμα των ορίων ηλικίας, το υπουργείο καλείται να κάνει πράξη όσα προβλέπονται στο μνημόνιο και να προχωρήσει σε αλλαγές-εξπρές. Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις θα ξεκινήσουν τόσο στο Δημόσιο όσο και στα υπόλοιπα ασφαλιστικά ταμεία το 2011 και θα ολοκληρωθούν μέχρι το 2015.
Από τις επερχόμενες αλλαγές επηρεάζονται όσοι αποχωρούν με 37ετία, οι μητέρες ανηλίκων, οι εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα και γενικά όσοι ανοίγουν την πόρτα εξόδου πριν από το 60ό έτος της ηλικίας. Μεγάλες χαμένες θα είναι οι εργαζόμενες στον δημόσιο τομέα, οι οποίες με το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών βρίσκονται αντιμέτωπες με την αύξηση των ορίων ηλικίας έως 15 χρόνια.
Πάντως το υπουργείο αναζητά λύση για να μην αναγκάζονται οι ασφαλισμένοι να... κυνηγούν διαρκώς το όριο ηλικίας. Για παράδειγμα, στο Δημόσιο οι ασφαλισμένες θα βγαίνουν στη σύνταξη με βάση το όριο ηλικίας που ισχύει τη χρονιά που θεμελιώνουν δικαίωμα.
Το «Εθνος της Κυριακής» παρουσιάζει σήμερα το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας για το πώς θα αναπροσαρμόζονται τα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση ανά έτος:
1. Από την 1η Ιανουαρίου 2011 το όριο ηλικίας διαμορφώνεται στο 65ο έτος της ηλικίας (προβλέπεται ρητά στο μνημόνιο). Εναλλακτικά οι ασφαλισμένοι θα δικαιούνται πλήρη σύνταξη στο 60ό έτος, εφόσον όμως έχουν συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης.
2. Το «πέναλτι» για κάθε έτος πρόωρης εξόδου μεταξύ του 60ού και του 65ου έτους της ηλικίας θα είναι 6%, εκτός αν έχουν συμπληρωθεί 40 έτη ασφάλισης. Αυτό πρακτικά σημαίνει μείωση της σύνταξης 30% για κάποιον που αποχωρεί πέντε χρόνια νωρίτερα. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με 37 έτη που αποχωρεί σε ηλικία 61 ετών θα δει τη σύνταξή του να μειώνεται κατά 24% (4 χρόνια Χ 6% τον χρόνο). Η μείωση αυτή θα αφορά τόσο τη βασική όσο και την αναλογική σύνταξη.
3. Τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης θα αυξηθούν εντός τριετίας από τα 37 στα 40, αρχής γενομένης από το 2011. Η αύξηση με βάση τελευταίες πληροφορίες θα είναι δώδεκα μήνες τον χρόνο. Ετσι το 2011 θα χρειάζονται 38 έτη ασφάλισης, το 2012 τα απαιτούμενα έτη θα είναι 39 και το 2013 θα φτάσουν τα 40. Το υπουργείο Εργασίας επιμένει στα 40 έτη ασφάλισης να υπολογίζεται και πλασματικός χρόνος και συγκεκριμένα ο στρατός, ο χρόνος λοχείας, η παράλληλη ασφάλιση, η διαδοχική ασφάλιση και οι σπουδές. Αυτό πρακτικά βοηθάει τους ασφαλισμένους να ανοίξουν νωρίτερα την «πόρτα εξόδου».
4. Το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση με 35ετία θα πάει από τα 58 στα 60 έτη. Η ρύθμιση θα ξεκινήσει το 2011 τόσο για το Δημόσιο όσο και για τον ιδιωτικό τομέα (όπου επισπεύδονται οι αλλαγές του νόμου Πετραλιά κατά μία διετία). Η αύξηση θα είναι έξι μήνες τον χρόνο. Αυτό σημαίνει πως το 2011 το όριο ηλικίας θα πάει στα 58,6 έτη, το 2012 στα 59, το 2013 στα 59,6 και το 2014 στα 60.
5. Η ηλικία συνταξιοδότησης στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα θα πάει από τα 55 στα 60 για έξοδο με 35ετία. Η αύξηση θα είναι δώδεκα μήνες τον χρόνο και θα ξεκινήσει το 2011. Ετσι το όριο ηλικίας θα πάει στο 56ο έτος το 2011, στο 57ο έτος το 2012, στο 58ο έτος το 2013, στο 59ο έτος το 2014 και στο 60ό έτος το 2015.
6. Η νέα λίστα για τα βαρέα και ανθυγιεινά θα ισχύσει και για τους παλαιούς ασφαλισμένους. Σε όσα επαγγέλματα αποχαρακτηριστούν η ηλικία συνταξιοδότησης με 15ετία θα πάει από τα 60 στα 65 έτη, με την αύξηση να είναι δώδεκα μήνες τον χρόνο.
7. Οι μητέρες με ανήλικα παιδιά θα δουν τα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση να αυξάνονται τουλάχιστον κατά μία πενταετία, με τη διαπραγμάτευση μεταξύ υπουργείου Εργασίας και τρόικας να συνεχίζεται. Αυτή τη στιγμή είναι δεδομένο πως θα εφαρμοστεί από το 2011 ο νόμος Πετραλιά τόσο στο ΙΚΑ όσο και στα ειδικά ταμεία μισθωτών και Τύπου. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση θα πάει από το 50ό στο 55ο έτος. Η αύξηση θα είναι 12 μήνες τον χρόνο, με αποτέλεσμα το όριο να διαμορφώνεται στο 51ο έτος της ηλικίας το 2011, στο 52ο έτος το 2012, στο 53ο έτος το 2013, στο 54ο έτος το 2014 και στο 55ο έτος το 2015.
Ωστόσο αυτό είναι το... αισιόδοξο σενάριο, καθώς η τρόικα εμφανίζεται ανυποχώρητη και ζητεί το όριο ηλικίας να πάει στο 65ο έτος και για τις μητέρες ή εναλλακτικά στο 60ό έτος εφόσον συμπληρώνονται 40 έτη ασφάλισης. Με την πρόταση αυτή διαφωνεί κατηγορηματικά το υπουργείο Εργασίας, που ζητεί να διατηρηθεί το ειδικό συνταξιοδοτικό καθεστώς για τις μητέρες στον ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Σε περίπτωση που τελικά περάσουν οι σκληρές προτάσεις της τρόικας, η αύξηση του ορίου ηλικίας για τις μητέρες θα φτάσει τα 15 έτη. Η αύξηση θα είναι τρία χρόνια ετησίως, με το όριο ηλικίας να διαμορφώνεται στο 53ο έτος το 2011, στο 56ο έτος το 2012, στο 59ο έτος το 2013, στο 62ο έτος το 2014 και στο 65ο έτος το 2015.
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
Περισσότερα χρόνια, λιγότερα χρήματα
Σαρωτικές αλλαγές έρχονται στο ασφαλιστικό καθεστώς των γυναικών, που απασχολούνται στον δημόσιο τομέα και στα σώματα ασφαλείας. Το σχετικό νομοσχέδιο του υπουργείο Οικονομικών είναι έτοιμο και οδηγεί σε αύξηση των ορίων ηλικίας έως και 15 χρόνια. Από τις επερχόμενες αλλαγές απειλούνται 140.000 εργαζόμενες στο Δημόσιο, οι οποίες δεν έχουν προλάβει να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Αντιθέτως, εκτός κινδύνου είναι 110.000 ασφαλισμένες που πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης.
Αναλυτικά στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών θα προβλέπονται τα ακόλουθα:
1. Γυναίκες που έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982 (ανύπαντρες, έγγαμες ή χήρες). Θα απαιτούνται 17 έτη υπηρεσίας το 2011, 20 έτη το 2012 και 25 έτη το 2013
2. Μητέρες με τρία παιδιά, που έχουν προσληφθεί πριν από το 1983. Θα απαιτούνται 21 έτη το 2011, 23 έτη το 2012 και 25 έτη το 2013.
3.Γυναίκες (έγγαμες, χήρες, διαζευγμένες), που έχουν προσληφθεί από 1η Ιανουαρίου 1983 έως 31 Δεκεμβρίου 1992. Το όριο ηλικίας βρίσκεται στο 60ό έτος το 2011, πάει στο 63ο έτος το 2012 και στο 65ο έτος το 2013.
4. Μητέρες ανηλίκων, που έχουν προσληφθεί από 1η Ιανουαρίου 1983 έως 31 Δεκεμβρίου 1992. Σήμερα συνταξιοδοτούνται με 25ετία στο 50ό έτος της ηλικίας. Το 2011 το όριο ηλικίας πάει στο 55ο έτος, το 2012 στο 60ό έτος και το 2013 στο 65ο έτος.
5.Μητέρες με τρία παιδιά, που έχουν προσληφθεί από 1η Ιανουαρίου 1983 έως 31 Δεκεμβρίου 1992. Σήμερα συνταξιοδοτούνται με 20ετία χωρίς όριο ηλικίας. Ωστόσο το 2011 θα πρέπει να συμπληρώσουν το 50ό έτος, το 2012 το 63ο έτος και το 2013 το 65ο έτος
6.Μειωμένη σύνταξη για γυναίκες, που έχουν προσληφθεί από 1η Ιανουαρίου 1983 έως 31 Δεκεμβρίου 1992. Σήμερα συνταξιοδοτούνται με 25ετία σε ηλικία 55 ετών. Το όριο ηλικίας πάει στο 56ο έτος το 2011, στο 58ο έτος το 2012 και στο 60ό έτος το 2013.
ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Παζάρια με την τρόικα για τον συντελεστή
Το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων αποτελεί πλέον το βασικό σημείο διαπραγμάτευσης μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας και της τρόικας. Με δεδομένο πως οι αλλαγές στα άλλα καυτά θέματα -π.χ. όρια συνταξιοδότησης- έχουν κλειδώσει, η κατάθεση του νομοσχεδίου εξαρτάται άμεσα από το πότε θα οριστικοποιηθούν οι αλλαγές στις συντάξεις.
Η τελική σύνταξη θα προκύπτει από το άθροισμα τριών ποσών:
- Της αναλογικής σύνταξης, η οποία θα υπολογίζεται με μέσο συντελεστή 1,2%. Για το θέμα αυτό έχει υπάρξει συμφωνία μεταξύ του υπουργείου Εργασίας και της τρόικας.
Οι συντελεστές θα είναι κλιμακούμενοι και θα αυξάνονται ανάλογα με τα έτη ασφάλισης. Στόχος είναι να πριμοδοτούνται όσοι παραμένουν στη δουλειά για 40 έτη.
- Της βασικής σύνταξης, η οποία αναλογεί στη συμμετοχή του κράτους. Για το θέμα αυτό φαίνεται πως βρέθηκαν τελικά σημεία επαφής μεταξύ του υπουργείου Εργασίας και της τρόικας. Σύμφωνα με πληροφορίες οι ελεγκτές αποδέχονται την πρόταση του υπουργείου και δεν θα υπολογίζονται οι βασικές συντάξεις με συντελεστή 1,2% Ετσι η βασική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 360 ευρώ και θα καταβάλλεται στο 65ο έτος. Το υπουργείο εμμένει στην καταβολή της και στο 60ό έτος με 35ετία, ωστόσο στην περίπτωση αυτή θα είναι μειωμένη κατά 30%
- Τις επικουρικές συντάξεις, οι οποίες αποτελούν «μήλο της έριδος» μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας και της τρόικας.
Οι ελεγκτές ζητούν να μπει και στις επικουρικές συντάξεις, συντελεστής 1,2%, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του υπουργείου Εργασίας. Σε μία τέτοια περίπτωση θα υπάρξει δραματική μείωση του ποσοστού των επικουρικών συντάξεων, με αποτέλεσμα την επιδείνωση του εισοδήματος των ασφαλισμένων.
Από την πλευρά τους οι Ανδρέας Λοβέρδος και Γιώργος Κουτρουμάνης προτείνουν οι επικουρικές συντάξεις να υπολογίζονται με βάση την οικονομική βιωσιμότητα του κάθε ταμείου. Για τον σκοπό αυτόν οι φορείς επικουρικής ασφάλισης θα κληθούν μέσα στη χρονιά να κάνουν αναλογιστικές μελέτες και εντός του 2011 θα δρομολογηθούν οι απαιτούμενες αλλαγές.
Η προσαρμογή
Σημειώνεται πως οι αλλαγές θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2015, οπότε και θα εφαρμοστεί ένα «μεικτό» σύστημα. Ετσι ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2015 θα δει τα χρόνια που έχει διανύσει από το 2011 έως και το 2014 να υπολογίζονται με το νέο σύστημα. Τα χρόνια που έχει διανύσει μέχρι το 2011 θα υπολογίζονται με βάση το καθεστώς που ισχύει αυτήν τη στιγμή (για παράδειγμα στο ΙΚΑ με βάση την καλύτερη πενταετία).
Σταδιακά θα αυξάνονται τα χρόνια, που θα υπολογίζονται με βάση το νέο σύστημα. Ετσι ασφαλισμένος που θα βγει στη σύνταξη το 2016 θα έχει έξι χρόνια -από το 2011 έως και το 2015- που θα υπολογίζονται με βάση το νέο καθεστώς και ούτω καθεξής.
Πλήρης Η πλήρης σύνταξη θα χορηγείται στο 65ο έτος της ηλικίας. Εναλλακτικά ο ασφαλισμένος θα πρέπει να συμπληρώσει 40 έτη και το 60ό έτος.
Με 35ετίαΑύξηση του ορίου ηλικίας κατά 6 μήνες τον χρόνο για να πάει από το 58ο στο 60ό έτος. Διάρκεια υλοποίησης από το 2011 έως το 2014.
Με 37ετίαΑύξηση των απαιτούμενων ετών ασφάλισης κατά 12 μήνες τον χρόνο για να συμπληρωθεί 40ετία. Διάρκεια από το 2011 έως και το 2013.
Βαρέα Αύξηση του ορίου ηλικίας από το 55ο στο 60ό έτος. Η αύξηση θα είναι δώδεκα μήνες τον χρόνο. Διάρκεια από το 2011 έως και το 2015.
Γυναίκες - ΔημόσιοΜε νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών αύξηση του ορίου ηλικίας έως και 15 χρόνια. Διάρκεια από το 2011 έως και το 2013.
Μητέρες ανηλίκωνΜε βάση τον νόμο Πετραλιά στο ΙΚΑ και στα ειδικά ταμεία μισθωτών το όριο πάει από τα 50 στα 55 έτη. Η τρόικα επιμένει για όριο στα 65. Διάρκεια από το 2011 έως και το 2015.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
kokkaliari@pegasus.gr