Νέα φοροκαταιγίδα το φθινόπωρο

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ με 7 νέα φορολογικά μέτρα, τα οποία πρέπει να αποδώσουν πρόσθετα φορολογικά έσοδα τουλάχιστον 4,2 δισ. ευρώ, θα βρεθούν οι έλληνες φορολογούμενοι μέσα στο 2011.

Ακόμη μια φορά, το «πακέτο», που περιγράφεται σε γενικές γραμμές στο μνημόνιο, και το οποίο μελετάται ήδη και θα οριστικοποιηθεί το φθινόπωρο, θα αγγίξει το σύνολο των πολιτών, καθώς μεταξύ άλλων περιλαμβάνει νέα αύξηση του ΦΠΑ, αυτή τη φορά μέσα από τη μετάταξη προϊόντων και υπηρεσιών από τον χαμηλό συντελεστή του 11% στον βασικό συντελεστή του 23%, αύξηση των αντικειμενικών αξιών, επιβολή «πράσινων φόρων», αλλά και αλλαγές στους φόρους των επιχειρήσεων. Ηδη μελετάται επιβολή ΦΠΑ 23% σε ταβέρνες, εστιατόρια και καφετέριες, μέτρο που θα οδηγήσει σε ανατιμήσεις ύψους 11%. Το μέτρο συζητείται να συνδυαστεί με αλλαγή στο μηχανισμό των αποδείξεων, ώστε οι φορολογούμενοι να έχουν ισχυρότερο κίνητρο για να ζητούν αποδείξεις.

Αναλυτικά, το νέο «φοροπακέτο» που προωθείται περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

1 Οι αλλαγές στους συντελεστές ΦΠΑ αποτελούν «καυτή πατάτα» για την κυβέρνηση, καθώς πρέπει να αποφασίσει σε ποια προϊόντα και υπηρεσίες θα γίνουν νέες αυξήσεις τιμών 11%. Το μνημόνιο επιβάλλει τη μετάταξη προϊόντων από τον συντελεστή του 11% στο συντελεστή του 23%. Σήμερα, στο 11% ανήκουν μεταξύ άλλων τα τρόφιμα, η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ, τα φάρμακα, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια. Από τη μετάταξη προϊόντων πρέπει να αντληθεί ένα δισ. ευρώ μέσα στο 2011.

Κυνήγι αποδείξεων

Τα εστιατόρια, τα μπαρ και οι καφετέριες σχεδιάζεται να αλλάξουν συντελεστή, ώστε σε συνδυασμό με τα μέτρα για το «κυνήγι των αποδείξεων» να επιτευχθούν τα προσδοκώμενα έσοδα. Επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών ήδη μελετάει το θέμα, ενώ οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν τον Σεπτέμβριο σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο, καθώς, όποια και αν είναι τα προϊόντα που θα αλλάξουν συντελεστή, θα χτυπηθεί είτε ο τουρισμός είτε ο οικογενειακός προϋπολογισμός.

2 Το ενδεχόμενο ενίσχυσης του μέτρου των αποδείξεων έχει αφήσει ανοικτό και ο Γ. Παπακωνσταντίνου. Σε κάποιες κατηγορίες (π.χ. εστιατόρια, οικοδομικές εργασίες, μπαρ) έχει παρατηρηθεί μειωμένη ζήτηση αποδείξεων. Σχεδιάζεται λοιπόν, γι’ αυτές τις κατηγορίες, να θεσπιστούν κίνητρα προς τους καταναλωτές, για να ζητούν αποδείξεις. Μελετάται για παράδειγμα, οι αποδείξεις από εστιατόρια να μετρούν διπλά στο συνολικό «καλάθι» αποδείξεων του κάθε φορολογούμενου. Δηλαδή, αν η αναγραφόμενη αξία είναι 100 ευρώ, στο καλάθι των αποδείξεων να λαμβάνεται υπόψη ποσό 200 ευρώ.

3 Τέλη κυκλοφορίας: Για τα αυτοκίνητα που θα ταξινομηθούν από την 1η Ιανουαρίου του 2011 και μετά, τα τέλη κυκλοφορίας θα υπολογίζονται με βάση τις εκπομπές αερίων. Για τα οικολογικά αυτοκίνητα (π.χ. αυτά που εκπέμπουν από 100 έως 150 μικρογραμμάρια), η χρέωση δεν θα υπερβαίνει το 0,5-1 ευρώ ανά μικρογραμμάριο. Δηλαδή για ένα Ι.Χ. που θα εκπέμπει 100-110 μικρογραμμάρια (σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα περισσότερα αυτοκίνητα 800-1.000 κυβικών) τα τέλη κυκλοφορίας θα κινούνται στα επίπεδα των 50-100 ευρώ. Αντίθετα, για ένα Ι.Χ. που εκπέμπει 200 ή και 300 μικρογραμμάρια ρύπων, το τέλος κυκλοφορίας μπορεί να υπερβαίνει τα 2,5 ευρώ ανά μικρογραμμάριο, με αποτέλεσμα το σηματάκι να κοστίζει ακόμη και πάνω από 600-700 ευρώ.

Για τα Ι.Χ. που έχουν ταξινομηθεί πριν από την 31η Δεκεμβρίου του 2010, θα ισχύσουν δύο αλλαγές:

*Αναμένεται να καταργηθεί η εισφορά για τα Ι.Χ. μεγάλου κυβισμού (επέφερε επιβαρύνσεις 150-650 ευρώ για τα Ι.Χ. άνω των 1.929 κυβικών).

*Η ηλικία του Ι.Χ. δεν θα παίζει ρόλο και τα τέλη κυκλοφορίας θα υπολογίζονται μόνο με βάση τον κυβισμό. Αναμένεται να χρησιμοποιηθούν τα τέλη του 2009 προσαυξημένα κατά 10%-15%. Ετσι, το Ι.Χ. 1.200 κυβικών αναμένεται να πληρώνει γύρω στα 130 ευρώ, το 1.600άρι γύρω στα 230 ευρώ, ενώ το δίλιτρο αυτοκίνητο θα πληρώνει περίπου 520 ευρώ.

Επιβάρυνση

Αν ισχύσει αυτή η λύση (οι τελικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί ακόμη), τότε:

*Θα ελαφρυνθούν οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων μεγάλου κυβισμού, πολλοί από τους οποίους αναγκάστηκαν να παραδώσουν τις πινακίδες των Ι.Χ. τους.

*Θα ελαφρυνθούν οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων μικρού κυβισμού, τα οποία είχαν πρωτοκυκλοφορήσει πριν από το 2000.

*Θα επιβαρυνθούν όσοι έχουν σχετικά καινούρια αυτοκίνητα (ταξινομημένα μετά το 2000) με κινητήρα μικρότερο των 2.000 κυβικών.

4 Αντικειμενικές αξίες: Αναμένεται να ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2011, με στόχο να φέρουν πρόσθετα έσοδα τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ. Αυτά θα προέλθουν κυρίως από το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας καθώς οι μεταβιβάσεις έχουν παγώσει. Από τις αντικειμενικές αξίες επηρεάζεται ο ΦΜΑΠ, οι φόροι μεταβίβασης (αγοραπωλησίες, κληρονομιές, γονικές παροχές), τα τεκμήρια των ακινήτων, ο ΦΠΑ και το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας που εισπράττεται μέσω της ΔΕΗ. Σχεδιάζεται να υπάρξει αύξηση στο αφορολόγητο για αγορά πρώτης κατοικίας αλλά και στο αφορολόγητο των γονικών παροχών, για να μη θιγούν οι ασθενέστεροι.

5 Φόροι επιχειρήσεων: Οι μεγάλες κερδοφόρες επιχειρήσεις θα βρεθούν αντιμέτωπες με μία ακόμη έκτακτη εισφορά (10% επί των κερδών), με στόχο την άντληση εσόδων ύψους 600 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, το υπουργείο Οικονομικών δέχεται έντονες πιέσεις να μειώσει τη φορολογική επιβάρυνση στα διανεμόμενα κέρδη (μερίσματα), η φορολόγηση επί των οποίων μπορεί να φτάσει ακόμη και το 50% με το νέο νομοθετικό πλαίσιο.

Στα διανεμόμενα κέρδη, επιβάλλεται παρακράτηση φόρου 40%. Ο μέτοχος που τα εισπράττει υποχρεούται όμως να τα εμφανίσει στη φορολογική του δήλωση. Προστίθενται στα υπόλοιπα εισοδήματά του και φορολογούνται με βάση την κλίμακα, η οποία προβλέπει συντελεστή ακόμη και 45%. Μελετάται το ενδεχόμενο η αυξημένη φορολόγηση των μερισμάτων να μειωθεί ή να «παγώσει» τουλάχιστον για το διάστημα που οι επιχειρήσεις θα καταβάλλουν και την έκτακτη εισφορά κατ’ επιταγή του μνημονίου. Ούτως ή άλλως, το υπουργείο Οικονομικών δεν αναμένεται να εισπράξει έσοδα από τα νομικά πρόσωπα, καθώς οι επιχειρήσεις προσανατολίζονται στο να μην προχωρήσουν στη διανομή κερδών για το 2010.

6 Πέρα από τον υπολογισμό των τελών κυκλοφορίας με βάση τις εκπομπές, θα θεσπιστούν και άλλοι «πράσινοι φόροι», με στόχο την άντληση εσόδων ύψους 300 εκατ. ευρώ. Η προετοιμασία έχει ήδη ξεκινήσει, αν και πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι το κύριο βάρος για την άντληση των 300 εκατ. ευρώ θα πέσει στις επιχειρήσεις.

7 Τέλος, από τα τεκμήρια των επαγγελματιών πρέπει να αντληθούν έσοδα 400 εκατ. ευρώ. Αυτά θα προέλθουν τόσο από τα τεκμήρια διαβίωσης που ισχύουν για όλους τους επαγγελματίες όσο και από την ενεργοποίηση του νέου μηχανισμού αυτοελέγχου. Ο μηχανισμός αυτός (που ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή, αλλά θα ισχύσει το 2011) αναγκάζει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες να εμφανίσουν περισσότερα έσοδα (και κατά συνέπεια να πληρώσουν περισσότερο φόρο), για να μην υπαχθούν σε φορολογικό έλεγχο. Πρώτη φορά, η διαδικασία του αυτοελέγχου επηρεάζει και τον ΦΠΑ που πρέπει να καταβάλουν οι επαγγελματίες.

Ρεπορτάζ : Θάνος Τσίρος

(από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία)