"Οι πολιτικοί που έκλεψαν, να δικαστούν όπως ο... Αλ Καπόνε!"

Ο κ. Κώστας Χ. Χρυσόγονος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης προτείνει τη δίωξη για φορολογικά εγκλήματα! Η ασυλία τους εκεί δεν ισχύει!
 

 Το άρθρο 86 του Συντάγματος και ο νόμος περί ευθύνης υπουργών αφορούν μόνο πράξεις ή παραλείψεις «κατά την άσκηση των καθηκόντων τους» και όχι πράξεις ή παραλείψεις απλώς επ΄ ευκαιρία της άσκησης των τελευταίων ή σχετικές με την αξιοποίηση ή τη διάθεση ή απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν, αδιάφορο νόμιμα ή παράνομα, κατά την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων.

 Ετσι π.χ. ακόμη και...... για τους μισθούς, επιδόματα, αποζημιώσεις κτλ. που λαμβάνει ο υπουργός από το δημόσιο ταμείο, εάν παραλείψει τη δήλωσή τους στις αρμόδιες φορολογικές αρχές, μπορεί όχι μόνο να του επιβληθούν αναδρομικά οι αναλογούντες φόροι, προσαυξήσεις και πρόστιμα, αλλά υπό προϋποθέσεις να του ασκηθεί και ποινική δίωξη (αν η απόκρυψη εισοδήματος είχε ως συνέπεια την απώλεια φορολογικών εσόδων ενός ορισμένου ύψους κατ΄ έτος). Το ίδιο ισχύει βέβαια, κατά μείζονα λόγο, και αν τα ποσά που αποκρύφθηκαν είχαν παράνομη προέλευση. Επίσης, αν παραλείψει την αναγραφή, στη δήλωση του «πόθεν έσχες», οποιουδήποτε χρηματικού ποσού βρίσκεται στην κατοχή του, ο υπουργός (ή τέως υπουργός) διαπράττει αυτοτελές ποινικό αδίκημα, ανεξάρτητα από τη νομιμότητα ή μη της απόκτησης του ποσού αυτού.

 Για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων του ο υπουργός μπορεί, σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος, να διωχθεί μόνο με απόφαση της Βουλής και μόνο έως το τέλος της δεύτερης τακτικής συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος. Σήμερα συνεπώς μπορούν να ασκηθούν τέτοιες ποινικές διώξεις μόνο για αδικήματα μεταγενέστερα του Οκτωβρίου 2007 (χρόνος διεξαγωγής των προτελευταίων βουλευτικών εκλογών). Αντίθετα, για αδικήματα τα οποία δεν εμπίπτουν στην άσκηση των υπουργικών καθηκόντων, η ποινική δίωξη μπορεί και πρέπει να ασκηθεί από τις εισαγγελικές αρχές και ο χρόνος παραγραφής είναι ο ίδιος που ισχύει και για τα αδικήματα των «κοινών θνητών» (πενταετία για τα πλημμελήματα, δεκαπενταετία ή εικοσαετία για τα κακουργήματα, άρθρο 111 του Ποινικού Κώδικα).

  Ετσι π.χ. ένας πρώην υπουργός που δωροδοκήθηκε το έτος 2000 για να υπογράψει μια μεγάλη δημόσια σύμβαση δεν μπορεί να διωχθεί σήμερα για την υπογραφή του, αφού εκείνη καλύπτεται από τον νόμο περί ευθύνης υπουργών, μπορεί όμως να διωχθεί για το ότι δεν δήλωσε το ποσό αυτό ως εισόδημα στην Εφορία ή για την παράλειψη αναγραφής του στη δήλωση «πόθεν έσχες», αφού μια τέτοια παράλειψη εμπίπτει στον κύκλο των υπουργικών του αρμοδιοτήτων. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί με τον διαβόητο Αλ Καπόνε στην Αμερική τη δεκαετία του 1930, ο οποίος δεν καταδικάστηκε ποτέ για δολοφονίες και λαθρεμπόριο, αλλά φυλακίστηκε για φοροδιαφυγή.

 Με άλλες λέξεις, η κάλυψη που παρέχουν στους υπουργούς κυρίως το άρθρο 86 του Συντάγματος και δευτερευόντως ο εκτελεστικός του τελευταίου νόμος δεν είναι απόλυτη. Οι νομικές δυνατότητες για να διωχθούν ποινικά και φορολογικά οι επίορκοι υπουργοί υπάρχουν, αρκεί να υπάρξει και η θέληση εκ μέρους των αρμόδιων εισαγγελικών και φορολογικών αρχών. Το γενικότερο πρόβλημα της πολιτικής διαφθοράς είναι όμως βαθύτερο, αφού εμφωλεύει στις δομές του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Η αντιμετώπισή του θα προϋπέθετε όχι μόνο επί μέρους αλλαγές στο σχετικό θεσμικό πλαίσιο, αλλά κυρίως μια συνολικότερη μεταβολή στον πολιτικό μας πολιτισμό.

 Ο κ. Κώστας Χ. Χρυσόγονος είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

 Πηγή:www.tovima.gr